RESUMO Este artigo analisa o processo de significação e sacralização da cerâmica marajoara e do Círio de Nazaré que resultou na concessão do título de patrimônio cultural brasileiro conferido a esses dois bens culturais. Com base em relatos de cronistas, documentos oficiais e matérias de jornais, analisa-se o longo processo de atribuição de sentidos à cerâmica marajoara e ao Círio de Nazaré, de modo a associá-los a certo ideal de civilização e de identidade nacional. Conclui-se que, longe de ser um processo natural, a transformação desses dois bens culturais em patrimônio cultural brasileiro envolveu questões de ordem política, de relações de poder que implicam a produção de discursos de valorização de determinados bens enquanto silencia outros.
ABSTRACT This article analyzes the processes of meaning-making and consecration of the Marajoara pottery and the Círio de Nazaré that enabled their recognition as part of the Brazilian cultural legacy. Based on reports from chroniclers, official documents and newspaper articles, the long process of assigning meanings to the Marajoara pottery and the Círio de Nazaré is historically related to a certain ideal of civilization and national identity. The conclusion is that, far from being a natural process, the conversion of these two cultural assets into Brazilian cultural heritage involved political issues and power relations implied in the production of discourses which valued some remnants while others have been silenced.
RESUMEN Este artículo analiza el proceso de significación y sacralización de la cerámica marajoara y de Círio de Nazaré que resultó en la concesión del título de patrimonio cultural brasileño conferido a estos dos bienes culturales. Con base en relatos de cronistas, documentos oficiales y artículos de periódicos, se analiza el largo proceso de atribución de sentidos a la cerámica marajoara y al Círio de Nazaré, de tal forma de asociarlos a cierto ideal de civilización y de identidad nacional. Se concluye que, lejos de ser un proceso natural, la transformación de estos dos bienes culturales en patrimonio cultural brasileño envolvió cuestiones de orden política, de relaciones de poder que implican la producción de discursos de valorización de determinados bienes mientras se silencian otros.