Resultados: 3
#1
au:Rocha, Débora A.S.
Filtros
Ordenar por
Página
de 1
Próxima
1.
Candida albicans Clinical Isolates from a Southwest Brazilian Tertiary Hospital Exhibit MFS-mediated Azole Resistance Profile
Facebook Twitter
![CC-BY/4.0](https://search.scielo.org/static/image/open-access-icon.png)
Facebook Twitter
- Outras redes sociais
- Google+
- StambleUpon
- CiteULike
- Mendeley
- Outras redes
- Métricas
PINTO, ANA CAROLINA C.
; ROCHA, DEBORA A.S.
; MORAES, DANIEL C. DE
; JUNQUEIRA, MARIA L.
; FERREIRA-PEREIRA, ANTONIO
.
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
Anais da Academia Brasileira de Ciências
- Métricas do periódico
Abstract: Candida albicans is the most frequent fungal species that causes infections in humans. Fluconazole is the main antifungal used to treat Candida infections, and its prolonged and indiscriminate use for the last decades are the most established causes which originated resistant strains. Fungal drug resistance is associated to alterations in ERG11 gene and overexpression of multidrug resistance (MDR) transporters belonging to two families: ATP-binding cassette (ABC) and Major Facilitator Superfamily (MFS). To evaluate the role of MFS transporters in azoles resistance of C. albicans clinical strains, this study aimed to analyze four Candida albicans clinical isolates from the University Hospital in Juiz de Fora (Minas Gerais/Brazil), selected in our previous study as they were unaffected by FK506, an ABC pumps inhibitor. In a primary investigation on MFS proteins overexpression, the extrusion of fluorescent substrates (rhodamine 6G and nile red) was analyzed by fluorescence microscopy and flow cytometry. Results suggest participation of MFS transporters in azole resistance of C. albicans isolates and indicate the existence of secondary resistance mechanisms. Therefore, this study contributes to the information about Candida albicans infections in Brazil and reinforces the importance of epidemiological studies focusing on an improved understanding of the disease and further resistance reversion.
https://doi.org/10.1590/0001-3765201920180654
1092 downloads
2.
Prevalence and Fluconazole Susceptibility Profile of Candida spp. Clinical Isolates in a Brazilian Tertiary Hospital in Minas Gerais, Brazil
Facebook Twitter
![CC-BY/4.0](https://search.scielo.org/static/image/open-access-icon.png)
Facebook Twitter
- Outras redes sociais
- Google+
- StambleUpon
- CiteULike
- Mendeley
- Outras redes
- Métricas
Neves-Junior, Athayde
; Cartágenes-Pinto, Ana Carolina
; Rocha, Débora A.S.
; Sá, Leandro F. Reis de
; Junqueira, Maria de Lourdes
; Ferreira-Pereira, Antonio
.
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
Anais da Academia Brasileira de Ciências
- Métricas do periódico
A candidíase tem se tornado uma importante preocupação para a prática clínica, especialmente com o aumento da incidência de pacientes imunocomprometidos. Neste cenário, o desenvolvimento da resistência ao fluconazol se apresenta como um desafio ao tratamento dessas infecções oportunistas. O objetivo deste estudo consistiu em avaliar alguns aspectos epidemiológicos das infecções por Candida em um hospital universitário brasileiro, utilizando dados, anteriormente, indisponíveis. Nós observamos que 44% dos 93 isolados clínicos testados pertenciam à espécie Candida albicans e 56%, a espécies Candidanão-albicans (principalmente Candida tropicalise Candida glabrata). A maioria das cepas foi isolada de amostras de urina, onde C. albicans foi predominantemente detectada. 29 cepas apresentaram um fenótipo de resistência ao fluconazol e destas, 22 foram quimiosensibilizadas pelo FK506, um inibidor clássico dos transportadores ABC, envolvidos na resistência aos azóis. Estes dados sugerem a provável participação das bombas de efluxo nesse fenótipo de resistência. Nosso estudo ressalta a necessidade do desenvolvimento de medidas de controle efetivas para as infecções fúngicas, o uso racional de antifúngicos e o desenvolvimento de novas moléculas capazes de inibir o transporte ativo de antifúngicos.
Candidiasis has become an important concern for clinical practice, especially with the increasing incidence of immunocompromised patients. In this scenario, the development resistance to fluconazole presents a challenge for treating these opportunistic infections. The aim of this study was to evaluate some epidemiology features of Candidainfections in a Brazilian University Hospital using data, previously unavailable. We observed that 44% of the 93 clinical isolates tested, belonged to Candida albicansspecies and 56% belonged to non-Candida albicansspecies (mainly Candida tropicalis and Candida glabrata). Most strains were isolated from urine samples where C. albicans was predominantly detected. 29 strains presented a fluconazole resistance phenotype and of these, 22 were chemosensitised by FK506, a classical inhibitor of ABC transporters related to azoles resistance. These data suggest the probable role of efflux pumps in this resistance phenotype. Our study highlights the need for developing effective control measures for fungal infections, rational use of antifungal drugs and development of new molecules able to abrogate the active transport of antifungals.
https://doi.org/10.1590/0001-3765201520140717
2833 downloads
3.
Growing knowledge: an overview of Seed Plant diversity in Brazil
Facebook Twitter
![CC-BY/4.0](https://search.scielo.org/static/image/open-access-icon.png)
Facebook Twitter
- Outras redes sociais
- Google+
- StambleUpon
- CiteULike
- Mendeley
- Outras redes
- Métricas
Zappi, Daniela C.
; Filardi, Fabiana L. Ranzato
; Leitman, Paula
; Souza, Vinícius C.
; Walter, Bruno M.T.
; Pirani, José R.
; Morim, Marli P.
; Queiroz, Luciano P.
; Cavalcanti, Taciana B.
; Mansano, Vidal F.
; Forzza, Rafaela C.
; Abreu, Maria C.
; Acevedo-Rodríguez, Pedro
; Agra, Maria F.
; Almeida Jr., Eduardo B.
; Almeida, Gracineide S.S.
; Almeida, Rafael F.
; Alves, Flávio M.
; Alves, Marccus
; Alves-Araujo, Anderson
; Amaral, Maria C.E.
; Amorim, André M.
; Amorim, Bruno
; Andrade, Ivanilza M.
; Andreata, Regina H.P.
; Andrino, Caroline O.
; Anunciação, Elisete A.
; Aona, Lidyanne Y.S.
; Aranguren, Yani
; Aranha Filho, João L.M.
; Araújo, Andrea O.
; Araújo, Ariclenes A.M.
; Araújo, Diogo
; Arbo, María M.
; Assis, Leandro
; Assis, Marta C.
; Assunção, Vivian A.
; Athiê-Souza, Sarah M.
; Azevedo, Cecilia O.
; Baitello, João B.
; Barberena, Felipe F.V.A.
; Barbosa, Maria R.V.
; Barros, Fábio
; Barros, Lucas A.V.
; Barros, Michel J.F.
; Baumgratz, José F.A.
; Bernacci, Luis C.
; Berry, Paul E.
; Bigio, Narcísio C.
; Biral, Leonardo
; Bittrich, Volker
; Borges, Rafael A.X.
; Bortoluzzi, Roseli L.C.
; Bove, Cláudia P.
; Bovini, Massimo G.
; Braga, João M.A.
; Braz, Denise M.
; Bringel Jr., João B.A.
; Bruniera, Carla P.
; Buturi, Camila V.
; Cabral, Elza
; Cabral, Fernanda N.
; Caddah, Mayara K.
; Caires, Claudenir S.
; Calazans, Luana S.B.
; Calió, Maria F.
; Camargo, Rodrigo A.
; Campbell, Lisa
; Canto-Dorow, Thais S.
; Carauta, Jorge P.P.
; Cardiel, José M.
; Cardoso, Domingos B.O.S.
; Cardoso, Leandro J.T.
; Carneiro, Camila R.
; Carneiro, Cláudia E.
; Carneiro-Torres, Daniela S.
; Carrijo, Tatiana T.
; Caruzo, Maria B.R.
; Carvalho, Maria L.S.
; Carvalho-Silva, Micheline
; Castello, Ana C.D.
; Cavalheiro, Larissa
; Cervi, Armando C.
; Chacon, Roberta G.
; Chautems, Alain
; Chiavegatto, Berenice
; Chukr, Nádia S.
; Coelho, Alexa A.O.P.
; Coelho, Marcus A.N.
; Coelho, Rubens L.G.
; Cordeiro, Inês
; Cordula, Elizabeth
; Cornejo, Xavier
; Côrtes, Ana L.A.
; Costa, Andrea F.
; Costa, Fabiane N.
; Costa, Jorge A.S.
; Costa, Leila C.
; Costa-e-Silva, Maria B.
; Costa-Lima, James L.
; Cota, Maria R.C.
; Couto, Ricardo S.
; Daly, Douglas C.
; De Stefano, Rodrigo D.
; De Toni, Karen
; Dematteis, Massimiliano
; Dettke, Greta A.
; Di Maio, Fernando R.
; Dórea, Marcos C.
; Duarte, Marília C.
; Dutilh, Julie H.A.
; Dutra, Valquíria F.
; Echternacht, Lívia
; Eggers, Lilian
; Esteves, Gerleni
; Ezcurra, Cecilia
; Falcão Junior, Marcus J.A.
; Feres, Fabíola
; Fernandes, José M.
; Ferreira, D.M.C.
; Ferreira, Fabrício M.
; Ferreira, Gabriel E.
; Ferreira, Priscila P.A.
; Ferreira, Silvana C.
; Ferrucci, Maria S.
; Fiaschi, Pedro
; Filgueiras, Tarciso S.
; Firens, Marcela
; Flores, Andreia S.
; Forero, Enrique
; Forster, Wellington
; Fortuna-Perez, Ana P.
; Fortunato, Reneé H.
; Fraga, Cléudio N.
; França, Flávio
; Francener, Augusto
; Freitas, Joelcio
; Freitas, Maria F.
; Fritsch, Peter W.
; Furtado, Samyra G.
; Gaglioti, André L.
; Garcia, Flávia C.P.
; Germano Filho, Pedro
; Giacomin, Leandro
; Gil, André S.B.
; Giulietti, Ana M.
; A.P.Godoy, Silvana
; Goldenberg, Renato
; Gomes da Costa, Géssica A.
; Gomes, Mário
; Gomes-Klein, Vera L.
; Gonçalves, Eduardo Gomes
; Graham, Shirley
; Groppo, Milton
; Guedes, Juliana S.
; Guimarães, Leonardo R.S.
; Guimarães, Paulo J.F.
; Guimarães, Elsie F.
; Gutierrez, Raul
; Harley, Raymond
; Hassemer, Gustavo
; Hattori, Eric K.O.
; Hefler, Sonia M.
; Heiden, Gustavo
; Henderson, Andrew
; Hensold, Nancy
; Hiepko, Paul
; Holanda, Ana S.S.
; Iganci, João R.V.
; Imig, Daniela C.
; Indriunas, Alexandre
; Jacques, Eliane L.
; Jardim, Jomar G.
; Kamer, Hiltje M.
; Kameyama, Cíntia
; Kinoshita, Luiza S.
; Kirizawa, Mizué
; Klitgaard, Bente B.
; Koch, Ingrid
; Koschnitzke, Cristiana
; Krauss, Nathália P.
; Kriebel, Ricardo
; Kuntz, Juliana
; Larocca, João
; Leal, Eduardo S.
; Lewis, Gwilym P.
; Lima, Carla T.
; Lima, Haroldo C.
; Lima, Itamar B.
; Lima, Laíce F.G.
; Lima, Laura C.P.
; Lima, Leticia R.
; Lima, Luís F.P.
; Lima, Rita B.
; Lírio, Elton J.
; Liro, Renata M.
; Lleras, Eduardo
; Lobão, Adriana
; Loeuille, Benoit
; Lohmann, Lúcia G.
; Loiola, Maria I.B.
; Lombardi, Julio A.
; Longhi-Wagner, Hilda M.
; Lopes, Rosana C.
; Lorencini, Tiago S.
; Louzada, Rafael B.
; Lovo, Juliana
; Lozano, Eduardo D.
; Lucas, Eve
; Ludtke, Raquel
; Luz, Christian L.
; Maas, Paul
; Machado, Anderson F.P.
; Macias, Leila
; Maciel, Jefferson R.
; Magenta, Mara A.G.
; Mamede, Maria C.H.
; Manoel, Evelin A.
; Marchioretto, Maria S.
; Marques, Juliana S.
; Marquete, Nilda
; Marquete, Ronaldo
; Martinelli, Gustavo
; Martins da Silva, Regina C.V.
; Martins, Ângela B.
; Martins, Erika R.
; Martins, Márcio L.L.
; Martins, Milena V.
; Martins, Renata C.
; Matias, Ligia Q.
; Maya-L., Carlos A.
; Mayo, Simon
; Mazine, Fiorella
; Medeiros, Debora
; Medeiros, Erika S.
; Medeiros, Herison
; Medeiros, João D.
; Meireles, José E.
; Mello-Silva, Renato
; Melo, Aline
; Melo, André L.
; Melo, Efigênia
; Melo, José I.M.
; Menezes, Cristine G.
; Menini Neto, Luiz
; Mentz, Lilian A.
; Mezzonato, A.C.
; Michelangeli, Fabián A.
; Milward-de-Azevedo, Michaele A.
; Miotto, Silvia T.S.
; Miranda, Vitor F.O.
; Mondin, Cláudio A.
; Monge, Marcelo
; Monteiro, Daniele
; Monteiro, Raquel F.
; Moraes, Marta D.
; Moraes, Pedro L.R.
; Mori, Scott A.
; Mota, Aline C.
; Mota, Nara F.O.
; Moura, Tania M.
; Mulgura, Maria
; Nakajima, Jimi N.
; Nardy, Camila
; Nascimento Júnior, José E.
; Noblick, Larry
; Nunes, Teonildes S.
; O'Leary, Nataly
; Oliveira, Arline S.
; Oliveira, Caetano T.
; Oliveira, Juliana A.
; Oliveira, Luciana S.D.
; Oliveira, Maria L.A.A.
; Oliveira, Regina C.
; Oliveira, Renata S.
; Oliveira, Reyjane P.
; Paixão-Souza, Bruno
; Parra, Lara R.
; Pasini, Eduardo
; Pastore, José F.B.
; Pastore, Mayara
; Paula-Souza, Juliana
; Pederneiras, Leandro C.
; Peixoto, Ariane L.
; Pelissari, Gisela
; Pellegrini, Marco O.O.
; Pennington, Toby
; Perdiz, Ricardo O.
; Pereira, Anna C.M.
; Pereira, Maria S.
; Pereira, Rodrigo A.S.
; Pessoa, Clenia
; Pessoa, Edlley M.
; Pessoa, Maria C.R.
; Pinto, Luiz J.S.
; Pinto, Rafael B.
; Pontes, Tiago A.
; Prance, Ghillean T.
; Proença, Carolyn
; Profice, Sheila R.
; Pscheidt, Allan C.
; Queiroz, George A.
; Queiroz, Rubens T.
; Quinet, Alexandre
; Rainer, Heimo
; Ramos, Eliana
; Rando, Juliana G.
; Rapini, Alessandro
; Reginato, Marcelo
; Reis, Ilka P.
; Reis, Priscila A.
; Ribeiro, André R.O.
; Ribeiro, José E.L.S.
; Riina, Ricarda
; Ritter, Mara R.
; Rivadavia, Fernando
; Rocha, Antônio E.S.
; Rocha, Maria J.R.
; Rodrigues, Izabella M.C.
; Rodrigues, Karina F.
; Rodrigues, Rodrigo S.
; Rodrigues, Rodrigo S.
; Rodrigues, Vinícius T.
; Rodrigues, William
; Romaniuc Neto, Sérgio
; Romão, Gerson O.
; Romero, Rosana
; Roque, Nádia
; Rosa, Patrícia
; Rossi, Lúcia
; Sá, Cyl F.C.
; Saavedra, Mariana M.
; Saka, Mariana
; Sakuragui, Cássia M.
; Salas, Roberto M.
; Sales, Margareth F.
; Salimena, Fatima R.G.
; Sampaio, Daniela
; Sancho, Gisela
; Sano, Paulo T.
; Santos, Alessandra
; Santos, Élide P.
; Santos, Juliana S.
; Santos, Marianna R.
; Santos-Gonçalves, Ana P.
; Santos-Silva, Fernanda
; São-Mateus, Wallace
; Saraiva, Deisy P.
; Saridakis, Dennis P.
; Sartori, Ângela L.B.
; Scalon, Viviane R.
; Schneider, Ângelo
; Sebastiani, Renata
; Secco, Ricardo S.
; Senna, Luisa
; Senna-Valle, Luci
; Shirasuna, Regina T.
; Silva Filho, Pedro J.S.
; Silva, Anádria S.
; Silva, Christian
; Silva, Genilson A.R.
; Silva, Gisele O.
; Silva, Márcia C.R.
; Silva, Marcos J.
; Silva, Marcos J.
; Silva, Otávio L.M.
; Silva, Rafaela A.P.
; Silva, Saura R.
; Silva, Tania R.S.
; Silva-Gonçalves, Kelly C.
; Silva-Luz, Cíntia L.
; Simão-Bianchini, Rosângela
; Simões, André O.
; Simpson, Beryl
; Siniscalchi, Carolina M.
; Siqueira Filho, José A.
; Siqueira, Carlos E.
; Siqueira, Josafá C.
; Smith, Nathan P.
; Snak, Cristiane
; Soares Neto, Raimundo L.
; Soares, Kelen P.
; Soares, Marcos V.B.
; Soares, Maria L.
; Soares, Polyana N.
; Sobral, Marcos
; Sodré, Rodolfo C.
; Somner, Genise V.
; Sothers, Cynthia A.
; Sousa, Danilo J.L.
; Souza, Elnatan B.
; Souza, Élvia R.
; Souza, Marcelo
; Souza, Maria L.D.R.
; Souza-Buturi, Fátima O.
; Spina, Andréa P.
; Stapf, María N.S.
; Stefano, Marina V.
; Stehmann, João R.
; Steinmann, Victor
; Takeuchi, Cátia
; Taylor, Charlotte M.
; Taylor, Nigel P.
; Teles, Aristônio M.
; Temponi, Lívia G.
; Terra-Araujo, Mário H.
; Thode, Veronica
; Thomas, W.Wayt
; Tissot-Squalli, Mara L.
; Torke, Benjamin M.
; Torres, Roseli B.
; Tozzi, Ana M.G.A.
; Trad, Rafaela J.
; Trevisan, Rafael
; Trovó, Marcelo
; Valls, José F.M.
; Vaz, Angela M.S.F.
; Versieux, Leonardo
; Viana, Pedro L.
; Vianna Filho, Marcelo D.M.
; Vieira, Ana O.S.
; Vieira, Diego D.
; Vignoli-Silva, Márcia
; Vilar, Thaisa
; Vinhos, Franklin
; Wallnöfer, Bruno
; Wanderley, Maria G.L.
; Wasshausen, Dieter
; Watanabe, Maurício T.C.
; Weigend, Maximilian
; Welker, Cassiano A.D.
; Woodgyer, Elizabeth
; Xifreda, Cecilia C.
; Yamamoto, Kikyo
; Zanin, Ana
; Zenni, Rafael D.
; Zickel, Carmem S
.
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
Resumo Um levantamento atualizado das plantas com sementes e análises relevantes acerca desta biodiversidade são apresentados. Este trabalho se iniciou em 2010 com a publicação do Catálogo de Plantas e Fungos e, desde então vem sendo atualizado por mais de 430 especialistas trabalhando online. O Brasil abriga atualmente 32.086 espécies nativas de Angiospermas e 23 espécies nativas de Gimnospermas e estes novos dados mostram um aumento de 3% da riqueza em relação a 2010. A Amazônia é o Domínio Fitogeográfico com o maior número de espécies de Gimnospermas, enquanto que a Floresta Atlântica possui a maior riqueza de Angiospermas. Houve um crescimento considerável no número de espécies e nas taxas de endemismo para a maioria dos Domínios (Caatinga, Cerrado, Floresta Atlântica, Pampa e Pantanal), com exceção da Amazônia que apresentou uma diminuição de 2,5% de endemicidade. Entretanto, a maior parte das plantas com sementes que ocorrem no Brasil (57,4%) é endêmica deste território. A proporção de formas de vida varia de acordo com os diferentes Domínios: árvores são mais expressivas na Amazônia e Floresta Atlântica do que nos outros biomas, ervas são dominantes no Pampa e as lianas apresentam riqueza expressiva na Amazônia, Floresta Atlântica e Pantanal. Este trabalho não só quantifica a biodiversidade brasileira, mas também indica as lacunas de conhecimento e o desafio a ser enfrentado para a conservação desta flora.
Abstract An updated inventory of Brazilian seed plants is presented and offers important insights into the country's biodiversity. This work started in 2010, with the publication of the Plants and Fungi Catalogue, and has been updated since by more than 430 specialists working online. Brazil is home to 32,086 native Angiosperms and 23 native Gymnosperms, showing an increase of 3% in its species richness in relation to 2010. The Amazon Rainforest is the richest Brazilian biome for Gymnosperms, while the Atlantic Rainforest is the richest one for Angiosperms. There was a considerable increment in the number of species and endemism rates for biomes, except for the Amazon that showed a decrease of 2.5% of recorded endemics. However, well over half of Brazillian seed plant species (57.4%) is endemic to this territory. The proportion of life-forms varies among different biomes: trees are more expressive in the Amazon and Atlantic Rainforest biomes while herbs predominate in the Pampa, and lianas are more expressive in the Amazon, Atlantic Rainforest, and Pantanal. This compilation serves not only to quantify Brazilian biodiversity, but also to highlight areas where there information is lacking and to provide a framework for the challenge faced in conserving Brazil's unique and diverse flora.
https://doi.org/10.1590/2175-7860201566411
33340 downloads
Exibindo
itens por página
Página
de 1
Próxima
Visualizar estatísticas de
Enviar resultado
Exportar resultados
Sem resultados
Não foram encontrados documentos para sua pesquisa
Glossário e ajuda para busca
Você pode enriquecer sua busca de uma forma muito simples. Use os índices de pesquisa combinados com os conectores (AND ou OR) e especifique cada vez mais sua busca.
Por exemplo, se você deseja buscar artigos sobre
casos de dengue no Brasil em 2015, use:ti:dengue and publication_year:2015 and aff_country:Brasil
Veja abaixo a lista completa de índices de pesquisa que podem ser usados:
Cód. do Índice | Elemento |
---|---|
ti | título do artigo |
au | autor |
kw | palavras-chave do artigo |
subject | assunto (palavras do título, resumo e palavras-chave) |
ab | resumo |
ta | título abreviado da revista (ex. Cad. Saúde Pública) |
journal_title | título completo da revista (ex. Cadernos de Saúde Pública) |
la | código do idioma da publicação (ex. pt - Português, es - Espanhol) |
type | tipo do documento |
pid | identificador da publicação |
publication_year | ano de publicação do artigo |
sponsor | financiador |
aff_country | código do país de afiliação do autor |
aff_institution | instituição de afiliação do autor |
volume | volume do artigo |
issue | número do artigo |
elocation | elocation |
doi | número DOI |
issn | ISSN da revista |
in | código da coleção SciELO (ex. scl - Brasil, col - Colômbia) |
use_license | código da licença de uso do artigo |