Resultados: 14
#2
au:Almeida, Pedro H. S.
Filtros
Ordenar por
Página
de 1
Próxima
1.
Long-term oncological and surgical outcomes after Video Endoscopic Inguinal Lymphadenectomy (VEIL) in patients with penile cancer
Facebook Twitter
![CC-BY/4.0](https://search.scielo.org/static/image/open-access-icon.png)
Facebook Twitter
- Outras redes sociais
- Google+
- StambleUpon
- CiteULike
- Mendeley
- Outras redes
- Métricas
Tobias-Machado, Marcos
; Ornellas, Antonio A.
; Hidaka, Alexandre K.
; Medina, Luis G.
; Mattos, Pablo A. L.
; Besio, Ruben S.
; Abreu, Diego
; Castro, Pedro R.
; Nishimoto, Ricardo H.
; Astigueta, Juan
; Dourado, Aurus
; Machado, Roberto D.
; Magnabosco, Wesley J.
; Corona-Montes, Victor
; Villoldo, Gustavo M.
; Zampolli, Hamilton C.
; Taha, Anis
; Auad, Pericles R.
; Faria, Eliney F.
; Arantes, Paulo B. O.
; Tavares, Alessandro
; Nascimento, Francisco S. M. S.
; Brazão Jr., Eder S.
; Rocha, Maurício M.
; Costa, Walter H.
; Panico, Vinicius
; Reis, Leonardo O.
; Almeida-Carrera, Roberto J.
; Silva, Rafael C.
; Zequi, Stênio C.
; Calixto, José R. R.
; Sotelo, Rene
.
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
ABSTRACT Objective: To report outcomes from the largest multicenter series of penile cancer patients undergoing video endoscopic inguinal lymphadenectomy (VEIL). Materials and Methods: Retrospective multicenter analysis. Authors of 21 centers from the Penile Cancer Collaborative Coalition-Latin America (PeC-LA) were included. All centers performed the procedure following the same previously described standardized technique. Inclusion criteria included penile cancer patients with no palpable lymph nodes and intermediate/high-risk disease and those with non-fixed palpable lymph nodes less than 4 cm in diameter. Categorical variables are shown as percentages and frequencies whereas continuous variables as mean and range. Results: From 2006 to 2020, 210 VEIL procedures were performed in 105 patients. Mean age was 58 (45-68) years old. Mean operative time was 90 minutes (60-120). Mean lymph node yield was 10 nodes (6-16). Complication rate was 15.7%, including severe complications in 1.9% of procedures. Lymphatic and skin complications were noted in 8.6 and 4.8% of patients, respectively. Histopathological analysis revealed lymph node involvement in 26.7% of patients with non-palpable nodes. Inguinal recurrence was observed in 2.8% of patients. 10y- overall survival was 74.2% and 10-y cancer specific survival was 84.8%. CSS for pN0, pN1, pN2 and pN3 were 100%, 82.4%, 72.7% and 9.1%, respectively. Conclusion: VEIL seems to offer appropriate long term oncological control with minimal morbidity. In the absence of non-invasive stratification measures such as dynamic sentinel node biopsy, VEIL emerged as the alternative for the management of non-bulky lymph nodes in penile cancer.
2.
Conservative management of newborns with 35 weeks or more of gestational age at risk for early-onset sepsis: a Brazilian cohort study
Facebook Twitter
![CC-BY-NC-ND/4.0](https://search.scielo.org/static/image/open-access-icon.png)
Facebook Twitter
- Outras redes sociais
- Google+
- StambleUpon
- CiteULike
- Mendeley
- Outras redes
- Métricas
Camargo, Juliana F.
; Almeida, Juliana L.
; Fernandes, Lívia F.
; Marba, Sergio Tadeu M.
; Caldas, Jamil Pedro S.
.
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
Abstract Objective: To evaluate the conservative management of newborns born at ≥35 weeks of gestational age, at risk for early-onset neonatal sepsis (EOS). Methods: Retrospective, analytic cohort study (2016 to 2019), including newborns ≥35 weeks of gestational at risk of EOS, asymptomatic at birth, managed conservatively in full rooming-in: serial physical examination and clinical observation for at least 48 h. They were classified into three groups, according to the clinical course: asymptomatic (group A), symptomatic for other reasons (group B), and with sepsis (group C). Risk factors, clinical signs and differential diagnoses of sepsis, length of stay, and discharge conditions were evaluated. Results: The authors evaluated 769 asymptomatic newborns at risk of EOS. (mean birth weight 2999 ± 485 g and gestational age 37.6 ± 1.7 weeks, respectively) corresponding to 12.2% of rooming-in admissions. The most prevalent risk factors were colonization by Group B Streptococcus (29%), prolonged rupture membrane duration (21.9%) and preterm labor (21.4%). Most of all of them (53.9%) remained asymptomatic (group A). Group B corresponded for 45.3%, and the most common clinical signs were hypothermia (24.5%), tremors (8.7%) and vomiting (8%). Environmental dysthermia (50.7%), prematurity (20.0%), and feeding intolerance (15.7%) were common in Group B. Laboratory tests were performed in 3.5%. Five patients (one confirmed) comprised group C (0.8/1,000 live births). There were no deaths. The median length of stay was 64 h (IQR 50-93). Conclusion: The rate of clinical/confirmed EOS was low. Most of the symptomatic patients only needed clinical evaluation to rule out sepsis. Management was shown to be safe.
3.
The Contribution of Meteorological Parameters and the COVID-19 Partial Lockdown on Air Quality in Rio de Janeiro, Brazil
Facebook Twitter
![CC-BY/4.0](https://search.scielo.org/static/image/open-access-icon.png)
Facebook Twitter
- Outras redes sociais
- Google+
- StambleUpon
- CiteULike
- Mendeley
- Outras redes
- Métricas
Beringui, Karmel
; Justo, Elizanne P. S.
; Ventura, Luciana M. B.
; Gomes, Ruan G. S.
; Lionel-Mateus, Vinícius
; Cruz, Alex H. De La
; Almeida, Ana Carolina L. B. de
; Ramos, Michelle B.
; Suazo, Julio Angeles
; Valle, Pedro H. R.
; Gioda, Adriana
.
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
Journal of the Brazilian Chemical Society
- Métricas do periódico
This study evaluated the pollutant levels (NO2, SO2, CO, and O3), air quality index (AQI) and the influence of meteorological variables and coronavirus disease (COVID-19) pandemic on the air quality in Rio de Janeiro. The data set used comprises periods before (March-April, 2019) and during pandemic (March-April, 2020). According to the AQI results, on most days, the air quality was ranked as “good”. Brazilian air quality standards for SO2, O3, and NO2 were not exceeded in any of the monitoring stations during partial lockdown, while CO exceeded in all periods in one site due to industrial emission. Comparing both periods, descriptive statistics for the meteorological parameters presented no differences, which suggests similar conditions. However, when evaluated week by week in 2020, weather conditions presented some differences that probably affected pollutant concentrations. The correlations between O3 and NO2 and some meteorological parameters indicate that variations in both favored ozone formation, since it is a photochemical process favored by temperature and solar radiation and that, in Rio de Janeiro, low NO2 concentrations lead to increased O3. The improvements on air quality during the partial lockdown may be attributed mainly to a reduction on emission sources rather than weather conditions.
4.
ESTUDO ONE-POT DA APLICAÇÃO DO CATALISADOR DE GRUBBS DE PRIMEIRA GERAÇÃO EM REAÇÕES DE METÁTESE DA PIPERINA E EUGENOL: A INFLUÊNCIA DA LIGAÇÃO DUPLA TERMINAL
Facebook Twitter
![CC-BY/4.0](https://search.scielo.org/static/image/open-access-icon.png)
Facebook Twitter
- Outras redes sociais
- Google+
- StambleUpon
- CiteULike
- Mendeley
- Outras redes
- Métricas
Costa, Ana K. B.
; Fernandes, Kerlane A.
; Vieira, Vanessa B.
; França, Aline A. C.
; Lima, Wanessa A.
; Almeida, Pedro M. de
; Matos, José M. E. de
; Neto, Benedito S. L.
; Sá, José L. S.
; Martins, Francielle A.
.
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
In this paper, the piperine (PIP) and eugenol (EUG) organic compounds were used as substrates in olefin metathesis reactions catalyzed by first-generation Grubbs catalyst (G1) - [RuCl2(PCy3)2(=CHPh)], Cy is cyclohexyl and Ph is phenyl, in a one-pot system. The reactions occurred at 50 ºC, for 24, 48, or 96 h using the two substrates simultaneously in the ratio Ru:PIP:EUG of 1:1:1 and 1:10:10 mol. The results were evaluated by GC-MS, discussed in terms of the electronic and steric characteristics of the G1, and the structural proprieties of the substrates. In the Ru:PIP:EUG ratio of 1:1:1 mol, a dimeric species was observed for the olefin metathesis of EUG, in all time studied and in an additional experiment at 70 ºC for 48 h. When the Ru:PIP:EUG ratio was 1:10:10 mol, this dimer was not observed. Isomerization processes also were observed at all temperatures and catalyst:substrates ratio. The reaction yield increased with the raise of substrates amount. There was no cross-metathesis reaction. This fact was attributed to the chelating effect of the double coordination of the PIP to the catalyst.
5.
Protective effect of kavain in meristematic cells of Allium cepa L.
Facebook Twitter
![CC-BY/4.0](https://search.scielo.org/static/image/open-access-icon.png)
Facebook Twitter
- Outras redes sociais
- Google+
- StambleUpon
- CiteULike
- Mendeley
- Outras redes
- Métricas
VALE JUNIOR, ERASMO P. DO
; FERREIRA, MARCOS VITOR R.
; FERNANDES, BIANCA CRISTINA S.
; SILVA, THAIS T. DA
; MARTINS, FRANCIELLE ALLINE
; ALMEIDA, PEDRO MARCOS DE
.
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
Anais da Academia Brasileira de Ciências
- Métricas do periódico
Abstract Kavain is one of the main kavalactones of Piper methysticum (Piperaceae) with anxiolytic, analgesic, and antioxidant activities. Therefore, the aim of the study was to evaluate the cytotoxic, mutagenic, and antimutagenic potential of kavain in Allium cepa cells. Roots of A. cepa were transferred to the negative (2% acetone) and positive (10 µg/mL of Methylmethanesulfonate, MMS) controls and to the concentrations of kavain (32, 64 and 128 µg/mL) for 48 h. A total of 5,000 meristematic cells were analyzed under an optical microscope to determine the mitotic index, mean number of chromosomal alterations and percentage of damage reduction. Data were analyzed by Kruskal-Wallis test (p <0.05). All concentrations of kavain were not cytotoxic and did not show significant chromosomal changes when compared to 2% acetone. Kavain showed a cytoprotective effect in the pre (128 μg/mL) and in the post-treatment (32 and 64 μg/mL) and reduced damage against the mutagenic action of MMS in all concentrations of the pre and simultaneous and at the highest of post (128 μg/mL). Kavain promoted a significant reduction in micronuclei, nuclear buds and chromosomal losses in relation to MMS. The observed data indicate the importance of kavain for the inhibition of damage and chemoprevention.
6.
COVID-19 in the Perioperative Period of Cardiovascular Surgery: the Brazilian Experience
Facebook Twitter
![CC-BY/4.0](https://search.scielo.org/static/image/open-access-icon.png)
Facebook Twitter
- Outras redes sociais
- Google+
- StambleUpon
- CiteULike
- Mendeley
- Outras redes
- Métricas
Gomes, Walter J.
; Rocco, Isadora
; Pimentel, Wallace S.
; Pinheiro, Aislan H. B.
; Souza, Paulo M. S.
; Costa, Luiz A. A.
; Teixeira, Marjory M. P.
; Ohashi, Leonardo P.
; Bublitz, Caroline
; Begot, Isis
; Moreira, Rita Simone L
; Hossne Jr, Nelson A.
; Vargas, Guilherme F.
; Branco, João Nelson R.
; Teles, Carlos A.
; Medeiros, Eduardo A. S.
; Sáfadi, Camila
; Rampinelli, Amândio
; Moratelli Neto, Leopoldo
; Rosado, Anderson Rosa
; Mesacasa, Franciele Kuhn
; Capriata, Ismael Escobar
; Segalote, Rodrigo Coelho
; Palmieri, Deborah Louize da Rocha Vianna
; Jardim, Amanda Cristina Mendes
; Vianna, Diego Sarty
; Coutinho, Joaquim Henrique de Souza Aguiar
; Jazbik, João Carlos
; Coutinho, Henrique Madureira da Rocha
; Kikuta, Gustavo
; Almeida, Zely Sant'Anna Marotti de
; Feguri, Gibran Roder
; Lima, Paulo Ruiz Lucio de
; Franco, Anna Carolina
; Borges, Danilo de Cerqueira
; Cruz, Felipe Ramos Honorato De La
; Croti, Ulisses Alexandre
; Borim, Bruna Cury
; Marchi, Carlos Henrique De
; Goraieb, Lilian
; Postigo, Karolyne Barroca Sanches
; Jucá, Fabiano Gonçalves
; Oliveira, Fátima Rosane de Almeida
; Souza, Rafael Bezerra de
; Zilli, Alexandre Cabral
; Mas, Raul Gaston Sanchez
; Bettiati Junior, Luiz Carlos
; Tranchesi, Ricardo
; Bertini Jr, Ayrton
; Franco, Leandro Vieira
; Fernandes, Priscila
; Oliveira, Fabiana
; Moraes Jr, Roberto
; Araújo, Thiago Cavalcanti Vila Nova de
; Braga, Otávio Penna
; Pedrosa Sobrinho, Antônio Cavalcanti
; Teixeira, Roberta Tavares Barreto
; Camboim, Irla Lavor Lucena
; Gomes, Eduardo Nascimento
; Reis, Pedro Horigushi
; Garcia, Luara Piovan
; Scorsioni, Nelson Henrique Goes
; Lago, Roberto
; Guizilini, Solange
.
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
Brazilian Journal of Cardiovascular Surgery
- Métricas do periódico
Abstract Introduction: We investigated the clinical course and outcomes of patients submitted to cardiovascular surgery in Brazil and who had developed symptoms/signs of coronavirus disease 2019 (COVID-19) in the perioperative period. Methods: A retrospective multicenter study including 104 patients who were allocated in three groups according to time of positive real time reverse transcriptase-polymerase chain reaction (RT-PCR) for the SARS-CoV-2 (severe acute respiratory syndrome coronavirus 2): group 1, patients who underwent cardiac surgery > 10 days after positive RT-PCR; group 2, patients with a positive RT-PCR within 10 days before or after surgery; group 3, patients who presented positive RT-PCR > 10 days after surgery. The primary outcome was mortality and secondary outcomes were postoperative complications, intensive care unit (ICU) length of stay, and postoperative days of hospitalization. Results: The three groups were similar with respect to age, the European System of Cardiac Operative Risk Evaluation score, and comorbidities, except hypertension. Postoperative complications and death were significantly higher in groups 2 and 3 than in group 1, and no significant difference between groups 2 and 3 was seen. Group 2 showed a high prevalence of surgery performed as an urgent procedure. Although no significant differences were observed in ICU length of stay, total postoperative hospitalization time was significantly higher in group 3 than in groups 1 and 2. Conclusion: COVID-19 affecting the postoperative period of patients who underwent cardiovascular surgery is associated with a higher rate of morbidity and mortality. Delaying procedures in RT-PCR-positive patients may help reduce risks of perioperative complications and death.
7.
Atualização das Diretrizes Brasileiras de Valvopatias – 2020
Facebook Twitter
![CC-BY/4.0](https://search.scielo.org/static/image/open-access-icon.png)
Facebook Twitter
- Outras redes sociais
- Google+
- StambleUpon
- CiteULike
- Mendeley
- Outras redes
- Métricas
Tarasoutchi, Flavio
; Montera, Marcelo Westerlund
; Ramos, Auristela Isabel de Oliveira
; Sampaio, Roney Orismar
; Rosa, Vitor Emer Egypto
; Accorsi, Tarso Augusto Duenhas
; Santis, Antonio de
; Fernandes, João Ricardo Cordeiro
; Pires, Lucas José Tachotti
; Spina, Guilherme S.
; Vieira, Marcelo Luiz Campos
; Lavitola, Paulo de Lara
; Ávila, Walkiria Samuel
; Paixão, Milena Ribeiro
; Bignoto, Tiago
; Togna, Dorival Júlio Della
; Mesquita, Evandro Tinoco
; Esteves, William Antônio de Magalhães
; Atik, Fernando
; Colafranceschi, Alexandre Siciliano
; Moises, Valdir Ambrósio
; Kiyose, Alberto Takeshi
; Pomerantzeff, Pablo M. A.
; Lemos, Pedro A.
; Brito Junior, Fabio Sandoli de
; Weksler, Clara
; Brandão, Carlos Manuel de Almeida
; Poffo, Robinson
; Simões, Ricardo
; Rassi, Salvador
; Leães, Paulo Ernesto
; Mourilhe-Rocha, Ricardo
; Pena, José Luiz Barros
; Jatene, Fabio Biscegli
; Barbosa, Márcia de Melo
; Abizaid, Alexandre
; Ribeiro, Henrique Barbosa
; Bacal, Fernando
; Rochitte, Carlos Eduardo
; Fonseca, José Honório de Almeida Palma da
; Ghorayeb, Samira Kaissar Nasr
; Lopes, Marcelo Antonio Cartaxo Queiroga
; Spina, Salvador Vicente
; Pignatelli, Ricardo H.
; Saraiva, José Francisco Kerr
.
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
Arquivos Brasileiros de Cardiologia
- Métricas do periódico
https://doi.org/10.36660/abc.20201047
17824 downloads
8.
Multivariate analysis of the behavior and physiology of Girolando heifers in pasture
Facebook Twitter
![CC-BY/4.0](https://search.scielo.org/static/image/open-access-icon.png)
Facebook Twitter
- Outras redes sociais
- Google+
- StambleUpon
- CiteULike
- Mendeley
- Outras redes
- Métricas
Batista, Pedro H. D.
; Almeida, Gledson L. P. de
; Pandorfi, Héliton
; Melo, Airon A. S. de
; Moraes, Alex S.
; Guiselini, Cristiane
.
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
Revista Brasileira de Engenharia Agrícola e Ambiental
- Métricas do periódico
RESUMO Objetivou-se avaliar o efeito térmico na mudança comportamental e fisiológica de novilhas girolando, por meio da análise de componentes principais. A pesquisa foi conduzida na região Agreste do estado de Pernambuco, Brasil. Foram utilizadas três novilhas submetidas ao sistema de pastejo contínuo. Para determinação do efeito térmico sobre os animais, foram registradas as variáveis temperatura de bulbo seco e umidade relativa do ar, o que permitiu determinar o índice de temperatura e umidade e a entalpia específica. As variáveis fisiológicas monitoradas foram a frequência respiratória, temperatura retal e temperatura de pelame. Os indicadores comportamentais quantificados foram andando, bebendo, comendo, ruminando e ócio, para determinação da porcentagem de tempo despendido em cada comportamento. As variáveis do estudo foram submetidas a análise exploratória e descritiva, para inferência do grau de associação dos componentes principais. A análise multivariada permitiu estabelecer o grau de pertinência entre os sinais fisiológicos e padrões comportamentais associado ao ambiente térmico, que indicaram adaptação das novilhas ao pastejo contínuo, mesmo em condições meteorológicas críticas.
ABSTRACT The objective of this study was to evaluate the thermal effect on the behavioral and physiological changes of Girolando heifers by means of principal components analysis. The research was conducted in the Agreste region of the state of Pernambuco, Brazil. Three heifers submitted to the continuous grazing system were used. For the determination of the thermal effect on the animals, the variables dry bulb temperature and relative air humidity were recorded, which allowed to determine the temperature and humidity index and the specific enthalpy. The physiological variables monitored were the respiratory rate, rectal temperature and skin temperature. The quantified behavioral indicators were walking, drinking, eating, ruminating and leisure, to determine the percentage of time spent in each behavior. The variables of the study were submitted to exploratory and descriptive analysis, in order to infer the degree of association of the main components. The multivariate analysis allowed to establish the degree of pertinence between the physiological signs and behavioral patterns associated with the thermal environment, which indicated heifers adaptation to continuous grazing, even in critical meteorological conditions.
https://doi.org/10.1590/1807-1929/agriambi.v23n4p303-308
772 downloads
9.
Production components of corn as function of seed distribution along the planting row
Facebook Twitter
![CC-BY/4.0](https://search.scielo.org/static/image/open-access-icon.png)
Facebook Twitter
- Outras redes sociais
- Google+
- StambleUpon
- CiteULike
- Mendeley
- Outras redes
- Métricas
Silva, Flavio H. da
; Cunha, Paulo C. R. da
; Almeida, André C. de S.
; Araújo, Lucas da S.
; Jakelaitis, Adriano
; Silveira, Pedro M. da
.
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
Revista Brasileira de Engenharia Agrícola e Ambiental
- Métricas do periódico
RESUMO Produtividades elevadas de milho em sistemas com alta tecnologia estão relacionadas à correta implantação da lavoura. Neste trabalho objetivou-se avaliar os efeitos da variabilidade na distribuição de sementes de milho na linha de semeadura sobre os componentes de produção do milho. A pesquisa foi realizada em condições de Cerrado, no município de Urutaí, GO. O delineamento experimental utilizado foi de blocos casualizados em esquema fatorial 5 x 2, com quatro repetições. Avaliaram-se os efeitos de cinco coeficientes de variação (0, 20, 40, 60 e 80%) de desuniformidade na distribuição espacial de sementes na linha de semeadura em dois híbridos de milho (P30F53HX e P3646HX). Não foram observadas interações para as variáveis analisadas no milho; contudo, foram diminuídos, com o aumento da desuniformidade na distribuição das sementes na linha, o diâmetro do colmo, a massa de cem grãos, o número de fileiras por espiga, o número de grãos por fileiras e o comprimento da espiga. Também foram observadas reduções lineares no rendimento de grãos de milho com o aumento do coeficiente de variação na distribuição espacial das sementes na linha de semeadura. Entre os híbridos o 30F53HX apresentou maior massa de cem grãos.
ABSTRACT High corn yields in high-tech systems are related to proper crop implementation. This study aimed to evaluate the effects of variability in the distribution of seeds along the planting row on corn production components. The study was conducted under Cerrado conditions in the municipality of Urutaí, GO, Brazil. The experimental design was randomized blocks in a 5 x 2 factorial scheme, with four replicates. The effects of five coefficients of variation (0, 20, 40, 60 and 80%) of non-uniformity in the spatial distribution of seeds along the planting row of two corn hybrids (P30F53HX and P3646HX) were evaluated. No interactions were observed for the analysed corn variables. However, as the non-uniformity in seed distribution along the planting row increased, stalk diameter, hundred-grain weight, number of rows per ear, number of kernels per row and ear length decreased. Additionally, linear reductions were observed in corn grain yield with the increase in the coefficient of variation of the spatial distribution of seeds along the planting row. Between the hybrids, the 30F53HX showed higher hundred-grain weight.
https://doi.org/10.1590/1807-1929/agriambi.v19n12p1172-1177
2281 downloads
10.
The effect of NaCl 0.9% and NaCl 0.45% on sodium, chloride, and acid-base balance in a PICU population
Facebook Twitter
![CC-BY-NC-ND/4.0](https://search.scielo.org/static/image/open-access-icon.png)
Facebook Twitter
- Outras redes sociais
- Google+
- StambleUpon
- CiteULike
- Mendeley
- Outras redes
- Métricas
Almeida, Helena Isabel
; Mascarenhas, Maria Inês
; Loureiro, Helena Cristina
; Abadesso, Clara S.
; Nunes, Pedro S.
; Moniz, Marta S.
; Machado, Maria Céu
.
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
RESUMO OBJETIVO: Estudar o efeito de dois fluidos de manutenção intravenosos sobre o sódio (Na) plasmático e o equilíbrio ácido-base em pacientes de terapia intensiva pediátrica durante as primeiras 24 horas de internação. MÉTODOS: Foi feito um estudo controlado randomizado prospectivo. Alocamos aleatoriamente 233 pacientes para os grupos: (A) NaCl a 0,9% e (B) NaCl a 0,45%. Os pacientes com um dia a 18 anos apresentavam concentrações normais de eletrólitos e sofriam de insulto agudo (médico/cirúrgico). Principal resultado: variação no sódio plasmático. Testes paramétricos: teste t, Anova, qui-quadrado. O nível de relevância estatística foi estabelecido em a = 0,05. RESULTADOS: Grupo A (n = 130): o Na sérico aumentou 2,91 (± 3,9) mmol L-1 em 24 h (p < 0,01); 2% dos pacientes apresentaram Na acima de 150 mmol L-1. Concentração média de Na na urina: 106,6 (± 56,8) mmol L-1. Sem alteração no pH em 0 e 24 horas. Grupo B (n = 103): o Na sérico não apresentou alterações estatisticamente significativas; 15% dos pacientes apresentaram Na < 135 mmol L-1 em 24 h. Os dois fluidos tiveram efeitos diferentes sobre as situações respiratória e pós-operatória. CONCLUSÃO: O uso de solução fisiológica a 0,9% foi associado à menor incidência de distúrbios eletrolíticos.
ABSTRACT OBJECTIVES: To study the effect of two intravenous maintenance fluids on plasma sodium (Na), and acid-base balance in pediatric intensive care patients during the first 24 h of hospitalization. METHODS: A prospective randomized controlled study was performed, which allocated 233 patients to groups: (A) NaCl 0.9% or (B) NaCl 0.45%. Patients were aged 1 day to 18 years, had normal electrolyte concentrations, and suffered an acute insult (medical/surgical). Main outcome measured: change in plasma sodium. Parametric tests: t-tests, ANOVA, X 2 statistical significance level was set at a = 0.05. RESULTS: Group A (n = 130): serum Na increased by 2.91 (±3.9) mmol/L at 24 h (p < 0.01); 2% patients had Na higher than 150 mmol/L. Mean urinary Na: 106.6 (±56.8) mmol/L. No change in pH at 0 and 24 h. Group B (n = 103): serum Na did not display statistically significant changes. Fifteen percent of the patients had Na < 135 mmol/L at 24 h. The two fluids had different effects on respiratory and post-operative situations. CONCLUSIONS: The use of saline 0.9% was associated with a lower incidence of electrolyte disturbances.
https://doi.org/10.1016/j.jped.2014.12.003
15809 downloads
11.
Inorganic and organic trace mineral supplementation in weanling pig diets
Facebook Twitter
![CC-BY/4.0](https://search.scielo.org/static/image/open-access-icon.png)
Facebook Twitter
- Outras redes sociais
- Google+
- StambleUpon
- CiteULike
- Mendeley
- Outras redes
- Métricas
THOMAZ, MARIA C.
; WATANABE, PEDRO H.
; PASCOAL, LEONARDO A.F.
; ASSIS, MURILO M.
; RUIZ, URBANO S.
; AMORIM, ALESSANDRO B.
; SILVA, SUSANA Z.
; ALMEIDA, VIVIAN V.
; MELO, GABRIEL M.P.
; ROBLES-HUAYNATE, RIZAL A.
.
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
Anais da Academia Brasileira de Ciências
- Métricas do periódico
Um estudo foi conduzido para avaliar os efeitos de microminerais inorgânicos e orgânicos na dieta em dois níveis de suplementação, sobre desempenho, ocorrência de diarreia, parâmetros hematológicos, excreção dos minerais nas fezes e retenção dos minerais nos metacarpos e fígado de leitões desmamados. Setenta leitões desmamados aos 21 dias de idade com peso médio inicial de 6,70 ± 0,38 kg foram distribuídos em cinco tratamentos: dieta controle (sem adição de premix micromineral); 50% ITMP (dieta controle contendo premix micromineral inorgânico atendendo a somente 50% da exigência em microminerais); 50% OTMP (dieta controle contendo premix micromineral orgânico atendendo a somente 50% da exigência em microminerais); 100% ITMP (dieta controle contendo premix micromineral inorgânico atendendo a 100% da exigência em microminerais); e 100% OTMP (dieta controle contendo premix micromineral orgânico atendendo a 100% da exigência em microminerais). Consumo de ração e o ganho diário de peso não foram afetados pelos tratamentos, entretanto, os leitões suplementados com microminerais apresentaram melhor eficiência alimentar. Não foram observadas diferenças para as quantidades de cálcio, fósforo, potássio, magnésio, sódio e enxofre excretados nas fezes por quilograma de alimento consumido. Os tratamentos não afetaram os teores de cálcio, fósforo, magnésio, enxofre e ferro nos metacarpos. A suplementação com microminerais, independente dos níveis e da fonte, melhorou o desempenho dos leitões.
A study was conducted to evaluate the effects of dietary inorganic and organic trace minerals in two levels of supplementation regarding performance, diarrhea occurrence, hematological parameters, fecal mineral excretion and mineral retention in metacarpals and liver of weanling pigs. Seventy piglets weaned at 21 days of age with an average initial body weight of 6.70 ± 0.38 kg were allotted in five treatments: control diet (no added trace mineral premix); 50% ITMP (control diet with inorganic trace mineral premix supplying only 50% of trace mineral requirements); 50% OTMP (control diet with organic trace mineral premix supplying only 50% of trace mineral requirements); 100% ITMP (control diet with inorganic trace mineral premix supplying 100% of trace mineral requirements); and 100% OTMP (control diet with organic trace mineral premix supplying 100% of trace mineral requirements). Feed intake and daily weight gain were not affected by treatments, however, piglets supplemented by trace minerals presented better gain:feed ratio. No differences were observed at calcium, phosphorus, potassium, magnesium, sodium and sulfur excreted in feces per kilogram of feed intake. Treatments did not affect calcium, phosphorus, magnesium, sulfur and iron content in metacarpals. Trace mineral supplementation, regardless of level and source, improved the performance of piglets.
https://doi.org/10.1590/0001-3765201520140154
3855 downloads
12.
Diversity of ferns and lycophytes in Brazil
Facebook Twitter
![CC-BY/4.0](https://search.scielo.org/static/image/open-access-icon.png)
Facebook Twitter
- Outras redes sociais
- Google+
- StambleUpon
- CiteULike
- Mendeley
- Outras redes
- Métricas
Prado, Jefferson
; Sylvestre, Lana da S.
; Labiak, Paulo H.
; Windisch, Paulo G.
; Salino, Alexandre
; Barros, Iva C.L.
; Hirai, Regina Y.
; Almeida, Thaís E.
; Santiago, Augusto C.P.
; Kieling-Rubio, Maria A.
; Pereira, Anna Flora de N.
; Øllgaard, Benjamin
; Ramos, Carla G.V.
; Mickel, John T.
; Dittrich, Vinicius A.O.
; Mynssen, Claudine M.
; Schwartsburd, Pedro B.
; Condack, João Paulo S.
; Pereira, Jovani B.S.
; Matos, Fernando B.
.
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
Resumo Esta compilação de samambaias e licófitas do Brasil é uma atualização daquela de 2010, no Catálogo de Plantas e Fungos do Brasil. A metodologia consistiu na reunião de dados de listas regionais, revisões de grupos e bancos de dados selecionados. Especialistas convidados melhoraram a lista através do acesso a um sítio da web do Jardim Botânico do Rio Janeiro. Os resultados apontam uma diversidade de 1.253 espécies, sendo 1.111 samambaias e 142 licófitas. Este número é 6,5% maior que o anterior (1.176 espécies). As espécies endêmicas decresceram de 38,2% para 36,7%. Foram reconhecidas 36 famílias e 133 gêneros (vs. 33 famílias, 121 gêneros em 2010). As dez famílias mais diversas são: Pteridaceae (196 espécies), Dryopteridaceae (179), Polypodiaceae (164), Hymenophyllaceae (90), Thelypteridaceae (86), Aspleniaceae (78), Lycopodiaceae (64), Selaginellaceae (55), Anemiaceae (51) e Cyatheaceae (45). Os três gêneros mais diversos continuam sendo Elaphoglossum (87 espécies), Thelypteris (85) e Asplenium (74). O Domínio Fitogeográfico mais rico continua sendo a Mata Atlântica (883 espécies) e também com mais espécies endêmicas e ameaçadas, seguido pela Amazônia (503 espécies), Cerrado (269), Pantanal (30), Caatinga (26) e Pampa (oito). Minas Gerais permanece como o estado com maior riqueza (657 espécies vs. 580 em 2010).
Abstract This compilation of ferns and lycophytes in Brazil is an update of the one published in 2010 in Catálogo de Plantas e Fungos do Brasil. The methodology consisted in collecting data from regional checklists, taxonomic revisions, and selected databases. Invited specialists improved the list accessing a website housed at the Jardim Botânico do Rio de Janeiro. The results show 1,253 species: 1,111 of ferns and 142 of lycophytes. This number is 6.5% higher than the previous one (1,176 spp.). The percentage of endemic species decreased from 38.2% to 36.7%. We recognized 36 families and 133 genera (vs. 33 families, 121 genera in 2010). The 10 most diverse families are Pteridaceae (196 spp.), Dryopteridaceae (179), Polypodiaceae (164), Hymenophyllaceae (90), Thelypteridaceae (86), Aspleniaceae (78), Lycopodiaceae (64), Selaginellaceae (55), Anemiaceae (51), and Cyatheaceae (45). The three most diverse genera are still Elaphoglossum (87 spp.), Thelypteris (85), and Asplenium (74). The richest phytogeographic domain continues to be in the Atlantic Rainforest with 883 species which also has the largest number of endemic and threatened species, followed by the Amazon Rainforest (503), Cerrado (269), Pantanal (30), Caatinga (26), and Pampa (eight). Minas Gerais remains as the richest state (657 spp. vs. 580 in 2010).
https://doi.org/10.1590/2175-7860201566410
6608 downloads
13.
Growing knowledge: an overview of Seed Plant diversity in Brazil
Facebook Twitter
![CC-BY/4.0](https://search.scielo.org/static/image/open-access-icon.png)
Facebook Twitter
- Outras redes sociais
- Google+
- StambleUpon
- CiteULike
- Mendeley
- Outras redes
- Métricas
Zappi, Daniela C.
; Filardi, Fabiana L. Ranzato
; Leitman, Paula
; Souza, Vinícius C.
; Walter, Bruno M.T.
; Pirani, José R.
; Morim, Marli P.
; Queiroz, Luciano P.
; Cavalcanti, Taciana B.
; Mansano, Vidal F.
; Forzza, Rafaela C.
; Abreu, Maria C.
; Acevedo-Rodríguez, Pedro
; Agra, Maria F.
; Almeida Jr., Eduardo B.
; Almeida, Gracineide S.S.
; Almeida, Rafael F.
; Alves, Flávio M.
; Alves, Marccus
; Alves-Araujo, Anderson
; Amaral, Maria C.E.
; Amorim, André M.
; Amorim, Bruno
; Andrade, Ivanilza M.
; Andreata, Regina H.P.
; Andrino, Caroline O.
; Anunciação, Elisete A.
; Aona, Lidyanne Y.S.
; Aranguren, Yani
; Aranha Filho, João L.M.
; Araújo, Andrea O.
; Araújo, Ariclenes A.M.
; Araújo, Diogo
; Arbo, María M.
; Assis, Leandro
; Assis, Marta C.
; Assunção, Vivian A.
; Athiê-Souza, Sarah M.
; Azevedo, Cecilia O.
; Baitello, João B.
; Barberena, Felipe F.V.A.
; Barbosa, Maria R.V.
; Barros, Fábio
; Barros, Lucas A.V.
; Barros, Michel J.F.
; Baumgratz, José F.A.
; Bernacci, Luis C.
; Berry, Paul E.
; Bigio, Narcísio C.
; Biral, Leonardo
; Bittrich, Volker
; Borges, Rafael A.X.
; Bortoluzzi, Roseli L.C.
; Bove, Cláudia P.
; Bovini, Massimo G.
; Braga, João M.A.
; Braz, Denise M.
; Bringel Jr., João B.A.
; Bruniera, Carla P.
; Buturi, Camila V.
; Cabral, Elza
; Cabral, Fernanda N.
; Caddah, Mayara K.
; Caires, Claudenir S.
; Calazans, Luana S.B.
; Calió, Maria F.
; Camargo, Rodrigo A.
; Campbell, Lisa
; Canto-Dorow, Thais S.
; Carauta, Jorge P.P.
; Cardiel, José M.
; Cardoso, Domingos B.O.S.
; Cardoso, Leandro J.T.
; Carneiro, Camila R.
; Carneiro, Cláudia E.
; Carneiro-Torres, Daniela S.
; Carrijo, Tatiana T.
; Caruzo, Maria B.R.
; Carvalho, Maria L.S.
; Carvalho-Silva, Micheline
; Castello, Ana C.D.
; Cavalheiro, Larissa
; Cervi, Armando C.
; Chacon, Roberta G.
; Chautems, Alain
; Chiavegatto, Berenice
; Chukr, Nádia S.
; Coelho, Alexa A.O.P.
; Coelho, Marcus A.N.
; Coelho, Rubens L.G.
; Cordeiro, Inês
; Cordula, Elizabeth
; Cornejo, Xavier
; Côrtes, Ana L.A.
; Costa, Andrea F.
; Costa, Fabiane N.
; Costa, Jorge A.S.
; Costa, Leila C.
; Costa-e-Silva, Maria B.
; Costa-Lima, James L.
; Cota, Maria R.C.
; Couto, Ricardo S.
; Daly, Douglas C.
; De Stefano, Rodrigo D.
; De Toni, Karen
; Dematteis, Massimiliano
; Dettke, Greta A.
; Di Maio, Fernando R.
; Dórea, Marcos C.
; Duarte, Marília C.
; Dutilh, Julie H.A.
; Dutra, Valquíria F.
; Echternacht, Lívia
; Eggers, Lilian
; Esteves, Gerleni
; Ezcurra, Cecilia
; Falcão Junior, Marcus J.A.
; Feres, Fabíola
; Fernandes, José M.
; Ferreira, D.M.C.
; Ferreira, Fabrício M.
; Ferreira, Gabriel E.
; Ferreira, Priscila P.A.
; Ferreira, Silvana C.
; Ferrucci, Maria S.
; Fiaschi, Pedro
; Filgueiras, Tarciso S.
; Firens, Marcela
; Flores, Andreia S.
; Forero, Enrique
; Forster, Wellington
; Fortuna-Perez, Ana P.
; Fortunato, Reneé H.
; Fraga, Cléudio N.
; França, Flávio
; Francener, Augusto
; Freitas, Joelcio
; Freitas, Maria F.
; Fritsch, Peter W.
; Furtado, Samyra G.
; Gaglioti, André L.
; Garcia, Flávia C.P.
; Germano Filho, Pedro
; Giacomin, Leandro
; Gil, André S.B.
; Giulietti, Ana M.
; A.P.Godoy, Silvana
; Goldenberg, Renato
; Gomes da Costa, Géssica A.
; Gomes, Mário
; Gomes-Klein, Vera L.
; Gonçalves, Eduardo Gomes
; Graham, Shirley
; Groppo, Milton
; Guedes, Juliana S.
; Guimarães, Leonardo R.S.
; Guimarães, Paulo J.F.
; Guimarães, Elsie F.
; Gutierrez, Raul
; Harley, Raymond
; Hassemer, Gustavo
; Hattori, Eric K.O.
; Hefler, Sonia M.
; Heiden, Gustavo
; Henderson, Andrew
; Hensold, Nancy
; Hiepko, Paul
; Holanda, Ana S.S.
; Iganci, João R.V.
; Imig, Daniela C.
; Indriunas, Alexandre
; Jacques, Eliane L.
; Jardim, Jomar G.
; Kamer, Hiltje M.
; Kameyama, Cíntia
; Kinoshita, Luiza S.
; Kirizawa, Mizué
; Klitgaard, Bente B.
; Koch, Ingrid
; Koschnitzke, Cristiana
; Krauss, Nathália P.
; Kriebel, Ricardo
; Kuntz, Juliana
; Larocca, João
; Leal, Eduardo S.
; Lewis, Gwilym P.
; Lima, Carla T.
; Lima, Haroldo C.
; Lima, Itamar B.
; Lima, Laíce F.G.
; Lima, Laura C.P.
; Lima, Leticia R.
; Lima, Luís F.P.
; Lima, Rita B.
; Lírio, Elton J.
; Liro, Renata M.
; Lleras, Eduardo
; Lobão, Adriana
; Loeuille, Benoit
; Lohmann, Lúcia G.
; Loiola, Maria I.B.
; Lombardi, Julio A.
; Longhi-Wagner, Hilda M.
; Lopes, Rosana C.
; Lorencini, Tiago S.
; Louzada, Rafael B.
; Lovo, Juliana
; Lozano, Eduardo D.
; Lucas, Eve
; Ludtke, Raquel
; Luz, Christian L.
; Maas, Paul
; Machado, Anderson F.P.
; Macias, Leila
; Maciel, Jefferson R.
; Magenta, Mara A.G.
; Mamede, Maria C.H.
; Manoel, Evelin A.
; Marchioretto, Maria S.
; Marques, Juliana S.
; Marquete, Nilda
; Marquete, Ronaldo
; Martinelli, Gustavo
; Martins da Silva, Regina C.V.
; Martins, Ângela B.
; Martins, Erika R.
; Martins, Márcio L.L.
; Martins, Milena V.
; Martins, Renata C.
; Matias, Ligia Q.
; Maya-L., Carlos A.
; Mayo, Simon
; Mazine, Fiorella
; Medeiros, Debora
; Medeiros, Erika S.
; Medeiros, Herison
; Medeiros, João D.
; Meireles, José E.
; Mello-Silva, Renato
; Melo, Aline
; Melo, André L.
; Melo, Efigênia
; Melo, José I.M.
; Menezes, Cristine G.
; Menini Neto, Luiz
; Mentz, Lilian A.
; Mezzonato, A.C.
; Michelangeli, Fabián A.
; Milward-de-Azevedo, Michaele A.
; Miotto, Silvia T.S.
; Miranda, Vitor F.O.
; Mondin, Cláudio A.
; Monge, Marcelo
; Monteiro, Daniele
; Monteiro, Raquel F.
; Moraes, Marta D.
; Moraes, Pedro L.R.
; Mori, Scott A.
; Mota, Aline C.
; Mota, Nara F.O.
; Moura, Tania M.
; Mulgura, Maria
; Nakajima, Jimi N.
; Nardy, Camila
; Nascimento Júnior, José E.
; Noblick, Larry
; Nunes, Teonildes S.
; O'Leary, Nataly
; Oliveira, Arline S.
; Oliveira, Caetano T.
; Oliveira, Juliana A.
; Oliveira, Luciana S.D.
; Oliveira, Maria L.A.A.
; Oliveira, Regina C.
; Oliveira, Renata S.
; Oliveira, Reyjane P.
; Paixão-Souza, Bruno
; Parra, Lara R.
; Pasini, Eduardo
; Pastore, José F.B.
; Pastore, Mayara
; Paula-Souza, Juliana
; Pederneiras, Leandro C.
; Peixoto, Ariane L.
; Pelissari, Gisela
; Pellegrini, Marco O.O.
; Pennington, Toby
; Perdiz, Ricardo O.
; Pereira, Anna C.M.
; Pereira, Maria S.
; Pereira, Rodrigo A.S.
; Pessoa, Clenia
; Pessoa, Edlley M.
; Pessoa, Maria C.R.
; Pinto, Luiz J.S.
; Pinto, Rafael B.
; Pontes, Tiago A.
; Prance, Ghillean T.
; Proença, Carolyn
; Profice, Sheila R.
; Pscheidt, Allan C.
; Queiroz, George A.
; Queiroz, Rubens T.
; Quinet, Alexandre
; Rainer, Heimo
; Ramos, Eliana
; Rando, Juliana G.
; Rapini, Alessandro
; Reginato, Marcelo
; Reis, Ilka P.
; Reis, Priscila A.
; Ribeiro, André R.O.
; Ribeiro, José E.L.S.
; Riina, Ricarda
; Ritter, Mara R.
; Rivadavia, Fernando
; Rocha, Antônio E.S.
; Rocha, Maria J.R.
; Rodrigues, Izabella M.C.
; Rodrigues, Karina F.
; Rodrigues, Rodrigo S.
; Rodrigues, Rodrigo S.
; Rodrigues, Vinícius T.
; Rodrigues, William
; Romaniuc Neto, Sérgio
; Romão, Gerson O.
; Romero, Rosana
; Roque, Nádia
; Rosa, Patrícia
; Rossi, Lúcia
; Sá, Cyl F.C.
; Saavedra, Mariana M.
; Saka, Mariana
; Sakuragui, Cássia M.
; Salas, Roberto M.
; Sales, Margareth F.
; Salimena, Fatima R.G.
; Sampaio, Daniela
; Sancho, Gisela
; Sano, Paulo T.
; Santos, Alessandra
; Santos, Élide P.
; Santos, Juliana S.
; Santos, Marianna R.
; Santos-Gonçalves, Ana P.
; Santos-Silva, Fernanda
; São-Mateus, Wallace
; Saraiva, Deisy P.
; Saridakis, Dennis P.
; Sartori, Ângela L.B.
; Scalon, Viviane R.
; Schneider, Ângelo
; Sebastiani, Renata
; Secco, Ricardo S.
; Senna, Luisa
; Senna-Valle, Luci
; Shirasuna, Regina T.
; Silva Filho, Pedro J.S.
; Silva, Anádria S.
; Silva, Christian
; Silva, Genilson A.R.
; Silva, Gisele O.
; Silva, Márcia C.R.
; Silva, Marcos J.
; Silva, Marcos J.
; Silva, Otávio L.M.
; Silva, Rafaela A.P.
; Silva, Saura R.
; Silva, Tania R.S.
; Silva-Gonçalves, Kelly C.
; Silva-Luz, Cíntia L.
; Simão-Bianchini, Rosângela
; Simões, André O.
; Simpson, Beryl
; Siniscalchi, Carolina M.
; Siqueira Filho, José A.
; Siqueira, Carlos E.
; Siqueira, Josafá C.
; Smith, Nathan P.
; Snak, Cristiane
; Soares Neto, Raimundo L.
; Soares, Kelen P.
; Soares, Marcos V.B.
; Soares, Maria L.
; Soares, Polyana N.
; Sobral, Marcos
; Sodré, Rodolfo C.
; Somner, Genise V.
; Sothers, Cynthia A.
; Sousa, Danilo J.L.
; Souza, Elnatan B.
; Souza, Élvia R.
; Souza, Marcelo
; Souza, Maria L.D.R.
; Souza-Buturi, Fátima O.
; Spina, Andréa P.
; Stapf, María N.S.
; Stefano, Marina V.
; Stehmann, João R.
; Steinmann, Victor
; Takeuchi, Cátia
; Taylor, Charlotte M.
; Taylor, Nigel P.
; Teles, Aristônio M.
; Temponi, Lívia G.
; Terra-Araujo, Mário H.
; Thode, Veronica
; Thomas, W.Wayt
; Tissot-Squalli, Mara L.
; Torke, Benjamin M.
; Torres, Roseli B.
; Tozzi, Ana M.G.A.
; Trad, Rafaela J.
; Trevisan, Rafael
; Trovó, Marcelo
; Valls, José F.M.
; Vaz, Angela M.S.F.
; Versieux, Leonardo
; Viana, Pedro L.
; Vianna Filho, Marcelo D.M.
; Vieira, Ana O.S.
; Vieira, Diego D.
; Vignoli-Silva, Márcia
; Vilar, Thaisa
; Vinhos, Franklin
; Wallnöfer, Bruno
; Wanderley, Maria G.L.
; Wasshausen, Dieter
; Watanabe, Maurício T.C.
; Weigend, Maximilian
; Welker, Cassiano A.D.
; Woodgyer, Elizabeth
; Xifreda, Cecilia C.
; Yamamoto, Kikyo
; Zanin, Ana
; Zenni, Rafael D.
; Zickel, Carmem S
.
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
Resumo Um levantamento atualizado das plantas com sementes e análises relevantes acerca desta biodiversidade são apresentados. Este trabalho se iniciou em 2010 com a publicação do Catálogo de Plantas e Fungos e, desde então vem sendo atualizado por mais de 430 especialistas trabalhando online. O Brasil abriga atualmente 32.086 espécies nativas de Angiospermas e 23 espécies nativas de Gimnospermas e estes novos dados mostram um aumento de 3% da riqueza em relação a 2010. A Amazônia é o Domínio Fitogeográfico com o maior número de espécies de Gimnospermas, enquanto que a Floresta Atlântica possui a maior riqueza de Angiospermas. Houve um crescimento considerável no número de espécies e nas taxas de endemismo para a maioria dos Domínios (Caatinga, Cerrado, Floresta Atlântica, Pampa e Pantanal), com exceção da Amazônia que apresentou uma diminuição de 2,5% de endemicidade. Entretanto, a maior parte das plantas com sementes que ocorrem no Brasil (57,4%) é endêmica deste território. A proporção de formas de vida varia de acordo com os diferentes Domínios: árvores são mais expressivas na Amazônia e Floresta Atlântica do que nos outros biomas, ervas são dominantes no Pampa e as lianas apresentam riqueza expressiva na Amazônia, Floresta Atlântica e Pantanal. Este trabalho não só quantifica a biodiversidade brasileira, mas também indica as lacunas de conhecimento e o desafio a ser enfrentado para a conservação desta flora.
Abstract An updated inventory of Brazilian seed plants is presented and offers important insights into the country's biodiversity. This work started in 2010, with the publication of the Plants and Fungi Catalogue, and has been updated since by more than 430 specialists working online. Brazil is home to 32,086 native Angiosperms and 23 native Gymnosperms, showing an increase of 3% in its species richness in relation to 2010. The Amazon Rainforest is the richest Brazilian biome for Gymnosperms, while the Atlantic Rainforest is the richest one for Angiosperms. There was a considerable increment in the number of species and endemism rates for biomes, except for the Amazon that showed a decrease of 2.5% of recorded endemics. However, well over half of Brazillian seed plant species (57.4%) is endemic to this territory. The proportion of life-forms varies among different biomes: trees are more expressive in the Amazon and Atlantic Rainforest biomes while herbs predominate in the Pampa, and lianas are more expressive in the Amazon, Atlantic Rainforest, and Pantanal. This compilation serves not only to quantify Brazilian biodiversity, but also to highlight areas where there information is lacking and to provide a framework for the challenge faced in conserving Brazil's unique and diverse flora.
https://doi.org/10.1590/2175-7860201566411
33340 downloads
14.
Adequação de propriedades rurais ao Código Florestal Brasileiro: estudo de caso no estado do Paraná
Facebook Twitter
![CC-BY/4.0](https://search.scielo.org/static/image/open-access-icon.png)
Facebook Twitter
- Outras redes sociais
- Google+
- StambleUpon
- CiteULike
- Mendeley
- Outras redes
- Métricas
Okuyama, Kássio K.
; Rocha, Carlos H.
; Weirich Neto, Pedro H.
; Almeida, Dayana
; Ribeiro, Diogenes R. S.
.
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
![ORCID](https://search.scielo.org/static/image/authorIcon-orcid.png)
Revista Brasileira de Engenharia Agrícola e Ambiental
- Métricas do periódico
O Código Florestal Brasileiro de 1965 conceitua e regulamenta as Áreas de Preservação Permanente (APP) e Reserva Legal (RL). Para regulamentar a adequação das propriedades agrícolas ao código florestal, o estado do Paraná instituiu o SISLEG - Sistema de Manutenção, Recuperação e Proteção da Reserva Legal e Áreas de Preservação Permanente. Neste estudo foram quantificadas, com auxílio do sistema de posicionamento global (GPS) e programas de Sistemas de Informações Geográficas (SIG), as APPs e RLs de 147 propriedades em oito municípios das regiões centro-oriental e sudeste do Paraná, visando analisá-las frente ao Código Florestal vigente. Observou-se expressiva cobertura florestal formada por fragmentos de Floresta Ombrófila Mista; as superfícies disponíveis para definição de RL apresentam valores superiores àqueles requeridos pela legislação. Há necessidade de recomposição das APPs em 67% das propriedades; 26% das propriedades estão de acordo com as exigências do Código Florestal. A quantificação da cobertura florestal necessária e remanescente, tal como a pequena demanda de área para readequação de APP (5% da área total) permitem inferir que esses quesitos não são entraves para a regularização ambiental da agricultura familiar, nas propriedades analisadas.
The Brazilian Forest Code of 1965 has defined and regulated the concepts of Permanent Preservation Areas (APP) and the Legal Reserve (RL). To regulate rural properties' compliance to the forest code, the State of Paraná introduced the SISLEG- Maintenance, Rehabilitation and Protection of Legal Reserve and Permanent Preservation Areas System. This study quantified, with the help of global positioning system (GPS) and Geographic Information Systems (GIS), the APPs and RLs of 147 properties in eight cities in East-central and Southeastern Paraná, aiming to analyze the environmental compliance of family-based rural properties to the Forest Code. A significant amount of forest cover was mapped, mainly as fragments of Araucaria Forest. The amount of forest cover is higher than the minimum required by law. Concerning the APPs about 67% of farms required some restoration while 26% of them are in accordance with the Code. The quantification of existing forest cover and that required by law, as well as the relatively small area necessary for the adjustment of the APPs (5% of total area) allows inferring that these questions are not barriers for the environmental regulation of the family-based surveyed farms.
6761 downloads
Exibindo
itens por página
Página
de 1
Próxima
Visualizar estatísticas de
Enviar resultado
Exportar resultados
Sem resultados
Não foram encontrados documentos para sua pesquisa
Glossário e ajuda para busca
Você pode enriquecer sua busca de uma forma muito simples. Use os índices de pesquisa combinados com os conectores (AND ou OR) e especifique cada vez mais sua busca.
Por exemplo, se você deseja buscar artigos sobre
casos de dengue no Brasil em 2015, use:ti:dengue and publication_year:2015 and aff_country:Brasil
Veja abaixo a lista completa de índices de pesquisa que podem ser usados:
Cód. do Índice | Elemento |
---|---|
ti | título do artigo |
au | autor |
kw | palavras-chave do artigo |
subject | assunto (palavras do título, resumo e palavras-chave) |
ab | resumo |
ta | título abreviado da revista (ex. Cad. Saúde Pública) |
journal_title | título completo da revista (ex. Cadernos de Saúde Pública) |
la | código do idioma da publicação (ex. pt - Português, es - Espanhol) |
type | tipo do documento |
pid | identificador da publicação |
publication_year | ano de publicação do artigo |
sponsor | financiador |
aff_country | código do país de afiliação do autor |
aff_institution | instituição de afiliação do autor |
volume | volume do artigo |
issue | número do artigo |
elocation | elocation |
doi | número DOI |
issn | ISSN da revista |
in | código da coleção SciELO (ex. scl - Brasil, col - Colômbia) |
use_license | código da licença de uso do artigo |