Resumen La conciencia histórica es un concepto relativamente nuevo que ha tenido su auge de estudio en años recientes, y ha puesto una vez más la mirada en la necesidad de que los procesos de enseñanza-aprendizaje de la historia la contemplen, no solo como el conocimiento de nombres y fechas que puede darse a través de la simple memorización, sin involucrar un proceso más complejo; sino como una oportunidad para impactar en el individuo. Esto mediante el desarrollo del pensamiento crítico, a través de la interiorización de la naturaleza del hecho histórico, como un conjunto de perspectivas distintas de la realidad, en función del contexto desde el que se interpreta; a la vez de reconocerse a él mismo como partícipe de un tiempo histórico determinado y, por lo tanto, agente de impacto. El presente artículo tiene como objetivo desarrollar un acercamiento, por medio de una revisión teórica, hacia la conciencia histórica y su potencial impacto práctico en el presente y futuro, como guía de acción para el individuo. Plantea el cómo la literatura narrativa histórica, que toma contextos pasados y los dota de figuras y elementos propios de los textos literarios, puede lograr que la historia se presente de manera más clara y accesible, contribuyendo así a su conformación, a través del desarrollo de herramientas cognitivas.
Résumé: La conscience historique est un concept relativement nouveau qui a connu son essor d’étude ces dernières années, et a une fois de plus mis l’accent sur la nécessité pour les processus d’enseignement-apprentissage de l’histoire de l’envisager, non seulement comme la connaissance des noms et des dates qui peut être donnée par simple mémorisation, sans impliquer un processus plus complexe; mais comme une occasion d’avoir un impact sur l’individu. Cela par le développement de la pensée critiqué, par l’intériorisation de la nature du fait historique, comme un ensemble de perspectives différentes de la réalité, en fonction du contexte dans lequel il est interprété; tout en se reconnaissant lui-même comme participant d’un temps historique déterminé et donc comme agent d’impact. Cet article vise à développer une approche, par une révision théorique, vers la conscience historique et son impact potentiel pratique dans le présent et l’avenir, comme guide d’action pour l’individu. pose la question de savoir comment la littérature narrative historique, qui prend des contextes passés et les dote de figures et d’éléments propres aux textes littéraires, peut rendre l’histoire plus claire et plus accessible, contribuant ainsi à sa conformation, par le développement d’outils cognitifs.
Abstract Historical consciousness is a relatively new concept that has had its research peak in recent years. It has brought back the attention on the need for history teaching-learning processes to consider it, not only as the knowledge of names and dates that can be acquired through simple memorization, without involving a more complex process, but as an opportunity to impact the individual. This is attempted to be achieved through the development of critical thinking and the internalization of the nature of historical events as a set of different perspectives of reality depending on the context from which it is interpreted. Similarly, individuals recognize themselves as participants in a specific historical period and, therefore, as agents of impact. The purpose of this paper is to develop an approach through a theoretical review of historical consciousness and its potential practical impact on the present and future, as an action guide for the individual. It considers how historical narrative literature, which takes past contexts and endows them with figures and elements typical of literary texts, can help history to be presented in a clearer and more accessible way, thus contributing to its conformation through the development of cognitive tools.
Streszczenie Świadomość historyczna to stosunkowo nowe poj ęcie, które w ostatnich latach stało się przedmiotem intensywnych badań, kładąc ponownie nacisk na konieczno ść uwzględnienia jej w procesach nauczania i uczenia się historii. Nie chodzi tu tylko o poznanie nazwisk i dat poprzez proste zapami ętanie, ale o bardziej złożony proces, który ma wpływ na jednostkę. Polega to na rozwijaniu myślenia krytycznego, poprzez wewnętrzną analizę natury wydarzenia historycznego jako zespołu różnych perspektyw rzeczywistości, zależnie od kontekstu, w którym jest interpretowany; jednocześnie uznając siebie za uczestnika określonego okresu historycznego i tym samym agenta wpływu. Celem niniejszego artykułu jest rozwinięcie teoretycznego podejścia do świadomości historycznej i jej potencjalnego praktycznego wpł ywu na teraźniejszość i przyszłość, jako przewodnika dział ania dla jednostki. Artykuł omawia, w jaki sposób historyczna literatura narracyjna, która opiera się na przeszłych kontekstach i nadaje im cechy charakterystyczne dla tekstów literackich, może sprawić, że historia staje się bardziej zrozumiała i dostępna, przyczyniając się tym samym do jej kształtowania poprzez rozwijanie narzędzi poznawczych.