Résumé L’objectif du travail est de documenter l’existence d’un modèle de punition-récompense dans les pratiques éducatives envers les mineurs, à Querétaro, région centre-bas du pays, au cours des années 1950; considéré comme une étape de transition vers la Modernité, dans un environnement socioculturel dominé par les institutions conservatrices. Les recherches précédentes ont montré l’existence de châtiments physiques et psychologiques dans les salles de classe, acceptés par la société, où les mineurs ne le considéraient pas comme de la violence, mais comme une activité d’enseignement. Les travaux universitaires se sont concentrés sur la cruauté des châtiments corporels et le rôle de l’enseignement dans l’exercice du pouvoir et de la domination, mais sans prêter attention aux enfances et aux dynamiques dans lesquelles, le correctif fait partie d’un quotidien où abondent aussi les stimuli basés sur la récompense. Pour montrer cela, une recherche a été menée dans le cadre de l’Histoire Sociale et Culturelle, en utilisant des sources officielles et des références telles que: photographies, publicités, bandes dessinées ou romans, à travers lesquelles sont mis en évidence certains des stimuli et des satisfactions que les familles, souvent par un lourd sacrifice économique, donnaient à leurs enfants pour pouvoir aller à l’école. Il ressort des conclusions que ce que l’on considérait auparavant comme des pratiques communes ne le sont plus au fil du temps, et ce qui était impensable, avec le progressisme, c’est maintenant la norme. Le rejet actuel de la violence physique et psychologique entre et vers la population scolaire ne fait pas exception.
Streszczenie Streszczenie Celem pracy jest udokumentowanie istnienia modelu kary i nagrody w praktykach edukacyjnych wobec nieletnich w Querétaro, regionie środkowo-zachodnim kraju, w latach 1950-1960; okres ten uważany jest za etap przejścia do nowoczesności, w społeczno-kulturowym środowisku zdominowanym przez konserwatywne instytucje. Badania wcześniejsze pokazują istnienie kar fizycznych i psychicznych w salach lekcyjnych, akceptowanych przez społeczeństwo, gdzie nieletni nie traktowali tego jako przemocy, a jako działalność pedagogiczną. Prace akademickie skupiały się na ujawnianiu okrucieństwa kar fizycznych i roli nauczycieli w wywieraniu relacji władzy i dominacji, ale bez zwracania uwagi na dzieciństwo ani dynamikę, w której kara jest częścią codzienności, obok obfitujących w bodźce opartych na nagrodzie. Aby to udowodnić, przeprowadzono badania z wykorzystaniem podejścia historii społecznej i kulturowej, korzystając z oficjalnych źródeł i odniesień, takich jak: fotografie, reklamy, komiksy lub powieści, poprzez które ukazano niektóre bodźce i zaspokajacze, które rodziny, często kosztem dużego poświęcenia ekonomicznego, dawały swoim córkom i synom, aby mogły chodzić do szkoły. Wnioski wskazują, że to, co kiedyś uważano za powszechne praktyki, z czasem przestaje nimi być; a to, co było nie do pomyślenia, stało się teraz normą dzięki postępowi. Obecny sprzeciw wobec przemocy fizycznej i psychicznej wśród i wobec populacji szkolnej nie jest wyjątkiem.
Resumen El objetivo del trabajo es documentar la existencia de un modelo de castigo-recompensa en las prácticas educativas hacia menores, en Querétaro, región centro-bajío del país, durante la década de 1950; considerada una etapa de transición a la Modernidad, en un entorno sociocultural dominado por las instituciones conservadoras. Las investigaciones previas muestran la existencia de castigos físicos y psicológicos en las aulas, aceptados por la sociedad, donde las y los menores no lo consideraban como violencia, sino quehacer docente. Los trabajos académicos se centraron en exhibir la crueldad de los castigos físicos y el papel de la docencia al ejercer relaciones de poder y dominación, pero sin prestar atención a las infancias ni a las dinámicas en las que, el correctivo es parte de una cotidianeidad en la que también abundan estímulos basados en la recompensa. Para dar muestra de ello, se desarrolló una investigación bajo el enfoque de la Historia Social y Cultural, usando fuentes oficiales y referencias como: fotografías, anuncios publicitarios, historietas o novelas, a través de las cuales se evidencian algunos de los estímulos y satisfactores que las familias, muchas veces mediante un fuerte sacrificio económico, daban a sus hijas e hijos para poder ir a la escuela. Entre las conclusiones destaca que, lo que antes se consideraban prácticas comunes, al paso del tiempo ya no lo son; y lo que era impensable, con el progresismo, ahora es la norma. El rechazo actual de la violencia física y psicológica entre y hacia la población escolar, no es la excepción.
Abstract This paper aims to document the existence of a punishment-reward model in educational practices towards minors in Querétaro, a central-bajío region in Mexico, during the 1950s. This decade was considered a transitional stage to Modernity, in a sociocultural environment dominated by conservative institutions. Previous research shows the existence of physical and psychological punishment in classrooms, accepted by society, where minors did not perceive them as violence, but as a regular part of teaching. Academic research focused on exposing the cruelty of physical punishment and on the role of teaching in exercising relations of power and domination, but without focusing on the children or the dynamics in which correction was part of everyday life where reward-based stimuli were also abundant. To demonstrate this, research was conducted under the approach of Social and Cultural History, using official sources and references such as photographs, advertisements, comic books, or novels, through which are evidenced some of the stimuli and satisfiers that families, often through a strong economic sacrifice, provided to their children so that they were able to go to school. Among the conclusions, it is noteworthy that what was once considered common practices, over time, is no longer so, and that what was unthinkable, with progressivism, is now the norm. The current rejection of physical and psychological violence among and towards the school population is no exception.
